Koju baku djeca više vole? U nastavku teksta doznajte. U većini porodica bake i deke zauzimaju posebno mjesto – oni su čuvari porodičnih priča, mirna luka za dijete i most između generacija. Ipak, istraživanja pokazuju da nisu sve bake jednako uključene u život svojih unuka. Nauka sve češće ističe zanimljivu činjenicu: baka po majci često ima dublju, jaču i emotivno bogatiju vezu s unucima od bake po ocu. Ova razlika nije slučajna i iza nje stoji niz bioloških, psiholoških i društvenih faktora.
-
Naučna pozadina – šta kažu istraživanja
Studija Univerziteta u Mičigenu otkrila je da djeca obično osjećaju veću bliskost s majčinom majkom. Ta baka, pokazalo se, provodi više vremena s unucima, češće pomaže roditeljima i nudi više emocionalne i materijalne podrške nego baka po očevoj liniji. Djeca je doživljavaju kao osobu koja je „uvijek tu“, dok se odnos s bakom po ocu češće formira kasnije i rjeđe je intenzivan.
U prosjeku, redoslijed bliskosti s bakama i dekama izgleda ovako:
- Baka po majci
- Deda po majci
- Baka po ocu
- Deda po ocu
Naravno, ovaj poredak nije univerzalan – postoje mnoge porodice u kojima su odnosi potpuno drugačiji. Ipak, istraživanja sugerišu da iza ovih razlika stoje dublji obrasci porodične dinamike.
-
Uloga majke u formiranju odnosa s bakom
Jedan od ključnih razloga zašto djeca imaju bliži odnos s majčinom majkom leži u odnosu između majke i bake. Kada su majka i baka po majci u dobrim odnosima, dijete to osjeća i prirodno se povezuje s bakom koju vidi kao produžetak majčine ljubavi i podrške.
S druge strane, ako je odnos između majke i svekrve napet, ta se distanca često prenosi i na dijete. U takvim situacijama dijete provodi manje vremena s bakom po ocu, pa se ni bliskost ne razvija na isti način. Ovdje nije riječ o namjernom isključivanju, nego o prirodnom toku odnosa – majka obično bira s kim dijete provodi najviše vremena u najranijem periodu života.
-
Faktori koji utiču na bliskost
Bliskost s bakom i dekom ne zavisi samo od porodičnih odnosa. Veliku ulogu imaju i praktični faktori, poput fizičke udaljenosti, zdravlja, ekonomskih prilika i životnog stila bake i deke.
Na primjer, bake koje žive u istom gradu ili čak u istom domaćinstvu s unucima imaju mnogo više prilika da se povežu s njima. Ako baka radi ili ima zdravstvenih poteškoća, njena prisutnost će biti rjeđa, pa će i veza s unukom biti slabija.
Takođe, broj unučadi ima velik uticaj. Bake i deke koji imaju više unučadi često moraju rasporediti pažnju, što znači da se ne mogu posvetiti svakom djetetu jednako. S druge strane, oni koji imaju samo jedno ili dvoje unučadi mogu uložiti više vremena, pažnje i energije u njihov odgoj i razvoj.
-
Početak veze: prvi trenuci i uloga nakon rođenja
Veliki broj istraživanja potvrđuje da se emocionalna veza između bake i unuka počinje formirati odmah nakon rođenja djeteta. U mnogim porodicama, upravo se baka po majci prva uključuje – ona dolazi u porodilište, pomaže majci u oporavku i brine o bebi u prvim sedmicama. Taj rani kontakt ostavlja dubok trag i stvara temelj za kasniju bliskost.
Bake koje su prisutne od prvih dana djetetovog života češće ostaju aktivne i kasnije – pomažu u čuvanju djeteta, odvoze ga u školu, učestvuju u svakodnevnim aktivnostima. Zbog toga ih djeca doživljavaju ne samo kao rodbinu, nego kao drugu sigurnu figuru u svom životu.
-
Generacijska podrška i emocionalna sigurnost
Baka po majci obično ima veću slobodu da se emocionalno izrazi pred unucima. Majke često više vjeruju svojim majkama kada je riječ o savjetima, čuvanju djeteta i porodičnim odlukama, pa se ta otvorenost prenosi i na dijete.
Ona zna kako da umiri, kako da sasluša i kako da pruži pažnju bez pritiska. U očima djeteta, ta baka nije samo stariji član porodice – ona je izvor sigurnosti i topline. Kroz male rituale, zajedničke obroke i priče iz prošlosti, djeca uče o svojim korijenima, ali i razvijaju emocionalnu stabilnost i osjećaj pripadnosti.
-
Kad su uloge izbalansirane
Iako istraživanja naglašavaju prednost bake po majci, važno je napomenuti da svaka porodica ima svoju dinamiku. Neki očevi održavaju izuzetno blizak odnos između svoje majke i djece, rušeći tipične obrasce. Ono što ostaje zajedničko svim slučajevima jeste činjenica da baka, bez obzira s koje strane dolazi, ima ogromnu ulogu u formiranju identiteta, sigurnosti i emocionalne zrelosti djeteta.
